Saturday, October 16, 2010

Zoheisa Sulnung II

Nunglam in Zoheisa Unit tawh kisai tawm khong i gelh a,  a simkha tuamtuam in hong gelhzom lai in, khangthak le mipite theih huai thutampi om ahihmanin, hong hanciam to lai in, cih thapiakna tampi kingah ahihmanin , kong gelh zomto lai ahihi.

 Zoheisa Unit akiphuhkhiat ciang in, nidang banglo in nasemnate hong navak zaw deuh ahihi. Vaipuak ding alim alai khat i bawlkhiat kisam ahihciang ci in, anuai a bang in kiseh ahihi.

Pu Gin Pian Khup - Policy Affairs
Pu Thang Suan Mang- External Affairs
Pu Vung Lian Mang (UG Operation)
Pu  Kham Min Thang ( Public Security)
Pu Kim Khan Dal (Internal)
Pu  On Sian Mung (Public Security)

Unit daan a kikaihkhawm khin ciang in, Zomi Libration Front cih min zong kivawh  napi Zoheisa cih mah kizang tangpi zaw ahihi.

Hibang teng tawh hun hong paito zel a, apualam tawh kizawm ding vaihawmna tawh kituak in Shan galkapte tawh kizawmkha ahihi. Pu Suan Mang tawh ki contact kha in khat vei limtak meeting khawm ding cih akigel laitak, security hang in, ki cancel kik ahihi. Tua lai pen Shan Pawlpi khempeuh kikhaikhawm a KHUN SA makai a akoih vua le Khun Sa pen Kawlgalkaptemi na himawk in , 1996 kum in galvan khiatpih ahihmanin, Shante sung abuai mahmah laitak uh ahihi. Tu lai a hong hatkik mahmah Shan State Army pen tua lai a kikaikhawm kik san laitak hi in, mi 200 khong bek pha in mun le mual zong neizolo a, a omlaitak uh ahihi. Tu ni in mi 20,000 bang hong pha kik theita uh ahihmanin, lungdam pih huai ahihi. Tua hun sung in ZNC organizer  Pu Khual Nang ( Hong nusia sa) tawh zong kiholim mun mahmah a, aman amau vision le program tuamtuam hong kum zel ahihi. Asemkhawm hi ni in, pankhawm thei zahzah pang khawm ni,  ahizong in sem daan kibanglo ci ni, ci in ka kithukim uh ahihi.

Tua hunsawng teng pen mualtung partyte le NLD akimeilet  cil hun ahihi. 1990 kum kiteelna ah 80% tawh azawhciang in NLD pawl zong hikisa lua, dingdel zen a, om ngei uh ahihi. Mualtung partyte thusimlo in, NLD seat tangkhalo teng in party phuan a, minam ki itsak pong a politics kimawl  daan a ngaihsunna nei in, thusim hetlo uh ahihi.

Ahizong in 1994 kum ciang in, UNO Khawmpi ah Burma buaina tawh kisai Mualtungmi, NLD le Myanmarian Army te pawlthum kihokhawm a, buaina le hamsatna te genkhawm sak ding in hoih kisa hi ( Tripartite Dialoque) " cih thukhensatna hong om ahihi. UNO ah kawlgam zong member khat mah ahihmanin, Kawlgalkapte zong patau pah in, Mualtung galkap tuamtuamte tawh nawhsa tak in kihona hong bawl in, ceasfire neih pih kawikawi ahihi. Kawlgalkap tawh tu le tu a kikapna khawl phot ding, politics pen National Convention ah genkhawm ding, ci in, Kawlgalkap in zol   uh ahihmanin, Mualtung galkap pawl tuamtuam in zong "hungaih dih ni" ci in, ceasefire hong la zungzung uh ahihi. UNO khawmpi in Tripartite Dialoque neih ding a thu hong khensat tawh kituaka SPDC in mualtungmi atamzaw amaulam ah zolzo zaw cih ding ahihi.

Hibang teng tawh Kawlgalkap SPDC le Mualtung pawlpite hong kiho theih tak ciang in, NLD pen amah bek val hong suak a, politics mazang nawnlo in, muihtum dekdek phial a hong om ahihi.Aung San Suu Kyi hong suahtak ciang in them khong hing in gamlum laihlaih uh a, akimat ciang "ASSK hong khahsak un" ci in " ngeu kikai " banga kiko duakduak bek mah, a hih thei uh omsun le asiam sunsun uh ahihi. Tua ahih tawh kitonin, Mualtungmite panpihna a ngah theih nang, hanciam hong kul ahihmanin, mualtung party ahi, Zomi National Congress, Shan Nationalities Leaque for Democracy, Mon National Democratic Front, Arakan Leaque for Democracy cihte tawh khut kilen a semkhawm ding hong hanciam uh ahihi.

Tuabang hong hih ciang in, mualtungmi te'n zong Federal Union ka thukim uh hi, cih NLD in  apom ding ngiat uh a, Aung San Suu Kyi in zong "himah hi no mualtungmite lo in, Burma pen bangmah hitheilo hi", ci in mittui kai pelhpalh in kamciam ahihi.

Tua hunlai a thupoimawh le mailam a Zomite siksan ding thukhat omlai ahihi. Tua hun sung mah in, Ceasefire group teng SPDC in zolzo hong bang ahihmanin, tua bumleh nang in, Thailand ah mualtungmi Kawl dolai pawl teng kikaikhawm uh a, Metharawtha Declaration akici mualtungmi te'n Federal Union mah kideih banah, Kawlgam pan akisam le inntuan theihna ( Right of Secession) zong akideih thu, leitung theih in hong puangkhia uh ahihi. Tua Metharawtha Declaration hong suah ciangin, Aung San Suu Kyi in zong "ka pompih hi", ci in leitung theih in puangkhia pah ahihi. Kawlgalkap SPDC zong patau in Metharawtha Declaration pen abeidong NLD le Kawlkipawlna tuamtuam, Kawlgam siat ding adeih USA le nitumgamte i tawsawnna tawh kibawl ahihi, ci in phelh saisai pah ahihi. Tua banah Metarawthah Declaration pen underground gamnuaite bawl hi in, NLD daan nuai a om paty khat in support khuan omlo hi, jail ah khum theih ahi, ci in media ah khah lai uh ahihi.

Hibang hun kawmkal sungteng a hih tawh kituak in, NLD headquaters ah ceremony tuamtuam ah Zomi te ngeina le lam khong lah ding a om ciang, lawmte honkhat tangtha vakuanzel uh hih tuak hi. Aminte uh gendah ni, gamsungah omlai tampi om ahihmanin.

Ka phawk lai khat ah Zoheisa Unit in zong maban ding tuamtuam geel a akibuai keei laitak, khat vei Pu Vung Za Pau(Secretary,ZNC) tawh Thingankhyun hiam? Thuwana hiam niangtuisai khatah Thang Khaw Zam tawh na tukhawm uh a, kei anaupa Suan Mang tawh hi in, agal pan " Gilbem (Jail) kikiat tuak in, adang bel phamawh kei in, Khup tepawl in Zapi ( Sepawleit) nong puak ding uh, hong mangngilh kei le uh cin maw" ci in nuipian kawm in hong ci phei ahihi. Unau ahih uh hang semnuam daan kibanglo in, ahizong in kihual veve ka hi uh hi.

Hih mun ah Pu Vung Za Pau thu tawm genleng amah pen ZNC akiphuan cil a kipan, a napang den khat ahih banah, 88 zawh sang kihongkik ciang zong, Yangon Siamsin ah nakpi mah in mala a, makai banah Momno founderte lak ah zong kihel ahihi. Sang azawh ciang in, Korea gam ah vapai in sumlom tawh hong ciahkik ahihi. Anu le pa teek Yangon ah samsuk a innsaap pih  a omlai tak uh ahihi. Korea sumlom tawh om lihliah kimlai, ZNC makai, kuama kithuahpih ngam nawn mel loh Pu Cin Sian Thang kithuahpih kik in, vaituamtuam ah nungthuap kik ahihi. CRPP- Committee Representing People's Parliament kici, kawlgam MP teng in thuneihna apiak uh, committee bawl ding  abuaipih san laitak uh hi in, kawlgalkap in zong nak nungzuih mahmah ahihmanin, alauhuai mahmah dinmun ahihi. Pu Suan Mang bang in hong genkik ciang Sitnipa le ka u Pau pen amai ah pai in thukikumkhawm keei, anung ah Pu Khual Nang in sitnipa bag khai kawm in  zui khaukhau in, ci in ciamnuihna in gen thei zel ahihi. Suan Mang in agen khat ah " Khatvei Sitnipa tawh ka U Pau tawh innsungah hong lut lian pen, kapa ( Siapi Ngen Za Dal) in no pawl bangci, navai uh nai dekdek ta lo maw? acih leh " A ! nai dekdek ta e,  them bek in sam lai ei,  na ngaklah kei vo" ci in dawngkik uh , ci in Suan Mang in gen thei zel ahihi. Cihnopna ah Siapi Ngen Dal pen tua hun in damlo apumpi langkhat nasa a, thum damdam a om ahihi. Amuan pen le akingakna ahi, Pu Vung Za Pau lah Korea pan aciah ciang, sumbawl paibawl semlo ban ah  hamphat nang om kilkelo ZNC Pu Cin Sian Thang tawh kithuah niloh mawk ahih ciang a, heh ding lah hilo , alungbel kham mahmah hihtuak ahihi.

Tua hunlai thute khenkhat tawh i gen khawmna hi in, Zoheisa thu zomkik leng, hi bang hunteng kawmkal ah vaigelnate zong paitoto in Sial Kang le sialkang mah kingai ci in, lawm le gual a hizong in ki tamto ahihi. Zomi society sung ah consultation (unofficial ) in ki neih pihpih a, atamzaw in hong thukimpih uh ahihi. Hong thukimpih lianlo te in zong, hong khamlo uh ahihi.

Lawmte khenkhat pen mituamtuam ngaihsuna kaikhawm kawikawi cih khong, a ukdiak pawl om in, Pu Min Thang bang Col. Kam Pum  tawh, lawmta bang in kizui langlang uh ahihi. Pu Kam Pum pen Zomi sung ah Full Colonel  5 le 6 khong bek i neihsun lak ah khat ahih banah,  teek ta phial, atha lampang ah lah thacing mahmah, Min Thang lah naupang lai mahmah, atha lah hilingleng, vai thupipi sai kawm a hong kizuih lengleng uh ciang bang, alang khat lam pan ngaihsun leng a theilote a ding bang lamdang sak huai mahmah ahihi. Ahizong in amaute nih pen Zogam leitang ngahkik nang  lawmta banga kithuah thei na hi bilbel uh ahihi. Himun ah Col.Kam Pum zahtakna i piathak ahihi.

 Amah pen hong nusiasa ahihmanin, record bawlkawm lah hi,  Kawlmang te'n lah bangmah lawh thei nawnlo ding ahihman a kong takla'n ahihi. Revolution le movement khat peuh i cih pen huihsia guahsia, guulsia thaangsia kawmkal a, manawt tohtoh ahih manin, i geel banga na pai pah  khin khollo ahihi. Hong nusia baihlua hikei leh Zomi Defence Academy a Siapi ding a Col.Kam Pum pen  a kigeel ahihi. Pasian in khangthakte muanhuai hong sata lel a, amah pen tawntung nuamsakna vangam ah napito ahihi.

(ZoP lai ding )

Zomi Independence pen tu kumzalom sungah ngah sawm ni,

Zahtakna tawh,
Zo Khup

1 comment:

Anonymous said...

Thupi sa ingh. III, IV, ... sim ding kal ngaklah ingh.

Follow Blog on Facebook

Wal-Mart.com USA, LLC