Monday, November 22, 2010

Zo Complex le i maban

2002 kum Mizoram Aizawl khawpi a Vanapa Hall ah Siamsin Pawlpi Fresher Meet kibawl ahihi. Mizoram a Paite Tribe Council -PTC president Pu Muana Hangshing le Siamsin makai banah Mizo Zirlai Pawl-MZP a makai ahi, Pu Biaklian te'n hong uap in, ci uh ahihmanin, kei zong kava kuan ahihi.

Tua maithak muakna ah programme omsa banga paito zenzen ahihi. PTC president Muana hun hong tung ciang, Mizoram a Paite kisimmawhna nakpi in hong gen in, hangkeei phial mawk ahihi.

Pu Muana thugen khit ciang, Mizoram Chief Minister Pu Zoram Thanga in, thu hong gen leuleu ahihi. CM in agenna ah leitungah pau namtampi, anini in mang henhen ahihlam, genteh kawm in thugen ahihi. Ei Zosuante sungah zong complex tampi bel ommah in, ahizong leitung pen ama paipai a na pai dinga, ahun tu'n khat ciang, tua complexte hong bei lel ding ahihi, ci in gen ahihi.

Mizoram pen Chin State le Manipur a Zosuan namkimte omna khat mah ahihi. Atom in gen leng Mizo hong kicih lai un Paite, Lusei, Hmar, Lai, Mara, Tuikuk, Ralte cih banga om dimdiam uh ahihi. Nationalist khenkhat in, Mizo cih hong campaign ciang un, mitampi in pom a, apomlo zong tampi mah om ahihi. Lusei Federation cih bang aphuankhia man pawl om uh hih tuak ahihi.Lusei Federation cih omleh Paite Federation, Hmar Federation, Lai Federation cih bang hong om ngeingai ding ahih manin, kikhenkham thaang mang ding cih lau in, kikho uh hituak ahihi.Mizo a apai uh pen complex tuamtuam tuni tan mah, a om hangin, adalzo taktak om nawnlo in, tuni a i muh bang hong hi to hi.Mizo cih pen lusete cihna hi, ci angawh pawl zong tunitan abeilo mah bangin, Mizo cih pen Luseite hong nelhsiah khat hi, aci pawl mah zong beinailo ahihi.

Manipur ah zong nidang in Zosuante avekpi un Kuki na kici uh hi. ahizongin hun hong paitoto in , nationalist khenkhat mah in Zomi National Congress cih naphuankhia uh in, movent lianpi khat na  nei ngei uh ahihi. Manipur ZNC hun lai in zong, Zomi cih pen Zote a hi ci a, ana deihlo pawl mah na om ahihi. ZNC huih hong theng ciang in, Zomi cih pen hankhuuk ah kivui ta akisak kimlai, ZRO cih hong khawnung tha'n leu leu in, Zomi  popular leuleu cih ding ahihi.

 Manipur ZNC hun lai in Zote lawp mahmah in amakai zong Pu Gogin cih bang hipah ahihi.  ZNC hunlai in Paite lam te'n Zo/Zomi cih pen khuangnung/baalzang groupte a dan a ngaihsun uh ahihmanin, deihlo vilvel uh ahihi. ZRO ta leuleu pen Paite makaina a hong piang hileuleu ahihi. ZRO president maspen Khai Za Song in hong genna ah, Kachingam kapai lai un, Burma hong kitawn suksuk hi, paina peuh ah Zomi na kici zungzung uh ahihcianga, Zomi mah ih minam min ding in dik hi'n teh ci a, Zomi min kila ahihi, ci in gen ahihi. ZNC hun lai in Paite te simloh adangteng in Zomi pom uh a, ZRO hun ciang in Zote losiah in Zomi pom uh ahihi. Ahizong in anungciang Zote in zong pomkik in, tu'n Zomi Council nuai ah Paite, Zo, Simte, Vaiphei, Mate (Thado pau), Thangkhal cih bang teng Zomi min tawh kikhaikhawm uh ahihi.

Chin state le kawlmang nuai a om, Zosuan sungah zong Zo Complex nasia mahmah leuleu ahihi.galpi ma in Zo Education Board cih na om ngei khin ahihi. Kawlte tawh independence lakkhawm khit ciang, 1953 kum in Zomi Batist Convention cih khamtungbup huam in hong kimin vawh masa pen ahihi. Tua zawh ciangin zong, University khongah zong Chin National Day banner ah Zomi Phunpi Ni cih khawng in, Zolai tawh kigelh khawm zel ahihi. Chin State min zong Zomi State a khel ding cih thu om hinapi, India a Mizo State tawh kithutuak ding lau uh ahihmanin, BSPP regime in phallo ci in, tua hunlai ulian te'n gen uh ahihi. Zomi cih pen anung ciang in, Tedim Influence ci in, propaganda Kawl kumpi te'n  khah in Zosuan sung hong tawk uh  ahihmanin, a umkha khenkhat na om in, Chin lam advocacy nakpi a hong bawl kha uh ahihi. Zo/Zomi cih pen i tualsung pau ngiat a,  minam min na himawk ahihi. Banghang hiam cih kitheilo in, Zo kicituan hong om in, anungciang Zo cih bang pen ciamnuihna a zang bang hong om ahihi.

Bangteng gen ta leng zong India, Burma, Bangladesh khutnuai a kia, Zosuante sung ah Zo Complex pen a om mah ding ahihi. Bang hang hiam cih le Ei le ei vai kihawm theihna Self-determination i neih nailoh man ahihi. Self-determination sang niam zaw deuh Autonomy nei Mizoram nangawn Mizo kici pah uh ahih ciang, Zo, Zomi, Mizo cih bel apeng thei nawnlo khat hi leh kilawm ahihi.


Atawpna ah Zo Complex pen i buai pihpih kawm in, Chin, Kuki cih bang zong ih huat pah ding hilo ahihi. History pen i gelh san laitak hi in, anunung ciang a mainstream pi khat in avek a hong khil ziau ding in, tua nung pen ut in ut kei leng akizui ngeingai ding hiziau ahihi. Mainstream politics ahunlap a pomkhalote pen tuantual deuh lel ding a , a pombaihte hong advance zaw deuh ding uh, cih bek hilel ahihi.

Kei sunmang mawkmawk khat ah bel, Kawlmang uksunga molai teng Zomi kici in, i suakta hun khat ciang,Zomi State Assembly le Mizo State assembly in, Zo People and Zoland ah kigawmnuam ung, ci in, UNO ah ngen khia leng, a practical pen tam maw ci simsim ing.Tua ding in pen, Zomi State Innpi le Mizo State Innpi a hangsan mahmah uh hong kisam ding cih thubek  ahihi.

Tua ahihmanin, kuamah lungmanglo a, ki it , kitanau na tawh i maban ciat zom tek ding in, i kihanthawn ahihi.

No comments:

Follow Blog on Facebook

Wal-Mart.com USA, LLC