Monday, April 30, 2012

NGO huhna i cih bang hiam?







Shan Cartoonist minthang Pu Han Lay i NGO te tunga muhdaan cartoon ka muh leh, atak ah zong  NGO i cihte hibang mah hilian ahihlam uh hong phawksak kik hi.  NGO te sumzat atam zaw pen Multi National Corporation- MNC te'n piakkhiatna ( Donation) leh Gamkhangto kumpi te'n huhna abawl te uh ahihi. MNC te'n tuabangin piakhia le uh  Kumpi te'n siah ( Tax) tam pipi khiam uh a, siahpiak sangin sum tawm bei zaw ahihmanin,  NGO te kiangah donation tam pipi piakhia  uh ahihi. Tuasumte NGO te kianga tung ahihi. 

Tua Company liante siah cilna ( Tax Rebate) dawl in, NGO tuamtuam kiphuan sawn ahihi.  NGO te'n a sumte percent in ne uh a, anasem dingte uh sum tawh cial uh ahihi. Tua ahihmanin NGO  nasemte atamzaw pen khasum deih man a sem uh hi a, NGO te tup leh ngimna  kigelhte banga, mite deihsak taktak a kipiakhia lua lawmlawm tamlo uh hi. 

Gam khangtote pan NGO bulpi te'n gam khangto lote a NGO note kiangah  piasuk sawnsawn uh a,  atawpna ciangin angah taktak ding mipite kiang atu'n ciangin, , hih Pu Cartoon Han Lay gelh mah bang a ngah ding taktak bang mah omzo nawlo  hi.

Kei theihna ciang ah zong NGO huhna pen laidal a kigelh zah i 30% nangawn,  asem taktak dingte kiangah tung ngeilo hi. Kawlgam a political party lian penpen leh minthang penpen khat a makai khat in hong gen ngeina ah,  seh thum suah seh khat zong a sumtangin kingah ngei kei ci hi. No party in Kawlgam huhna khempeuh buplak keei, bangmah lah semlo cih mipi muh daan amau zong kisuang in, a kel luphum uh pholhkhia le lah hoihlo, atheihuaite kiangah lah athudik taktak hilh keei le uh,  pawl khat leh pawl khat kikal , minam khat leh minam khat kikal kitelkhialhna a om ding deihlo a hong gen ngei thu khat ahihi.

Hibang dinmun ahihmanin NGO tawh nasem leh huhna la kipawlna peuhmah ah, sumvai a buaina tung den ahihi. Gamdang NGO bulpi lamte nek sawnsawn percent 70%  teng thu, member teng kiangah gen khiat ding lah hilo, genkhia le uh huhna om laisun teng kipia nawnlo ding, gen kei le uh lah asum teng makaite nektum kisa zeel in, kipawlna leh party tuamtuam sungah buaina tu'n lawh thei  ahihi.

Tuhun ciangin gamdang donor kici huhna pia te'n, kawlgam sung bulphuh in huhna piak sawm ta uh a, NGO siksanin piak sawm uh ahihi. Tua ahihmanin Zomi sung ah zong aphawhlawh them khong hong tung ding ahihmanin, Zomi kipawlna tuamtuam leh mipi in theih kholh huai cih i kiphawksak ahihi.

Kumpi leh kumpi huhna te pen gamkhangtonailo gamte ah, kumpi te'n netum gai den uh ahihman a, NGO te dik sa lua kei le uh zong, kumpi tungtawn a huh sangin NGO tawn leh, mipi tungah percent tam tung zaw ci a  NGO te khahzan uh ahihi.

Kum le Kumpi, Kumpi leh NGO huhna gen tak loh World Bank huhna te nagawng 20% bang lamkal ah pelem veve lai kici hi.

Tua ahihmanin Zogam leh Zomi sungah NGO hong lut leh theihkholh gige ding kisam hi. Leitungbup in a puah zawh nailoh uh hi in, i va do kankan sangin Zogam ah NGO atam theithei hong lut nang hoh hanciam huai cih huai suak hi.

NGO leh Refugee lam limci pian cih hong gimnam ciangin, Zomi sungah zong paulap hoih tuamtuam tawh kipawlna lianpipi hong kiphuan a, zong hong kiphuan behlai ding hi. Mailam ah tuate sumvai tawh hong buai leihleih vua leh mipi te'n theisiam a, a lutzahzah eisunga lut hi ci a i ngaihsut phot ding kisam hi leh kilawm hi.

Mailam saupi a zat ding in bel NGO khonga kingak sangin Israel te banga, leitungbup ah Zomi Sumbawlna kizeel sak a, Zomite mah in Zogam suakta sak, khangto sak in puah leng khantohna taktak hong tung pan ding ahihi.

Tuni in Zomite i dinmun deihbang nailo mitkeuh pan ihihmanin, NGO hong lut leh zong donghu lungsim tawh muak phot a, mailam saupi ding bel ngaihsutna tuam neih kullai hi ci in i ki phawng hi.





2 comments:

Anonymous said...

Hello. And Bye. Thank you very much.

Anonymous said...

Hello. And Bye. Thank you very much.

Follow Blog on Facebook

Wal-Mart.com USA, LLC